Kızılcık (Cornus mas), Asya ve Avrupa gelenksel tıbbında yüzyıllardır yeri olan bir meyvedir. Cornus L. familyasının bir türüdür; bu familya 65’e yakın türe sahip, içerdiği zengin vitamin, mineral ve insan sağlığına yararlı özelliklere sahip biyolojik olarak aktif maddeler ile orta ve güneydoğu Avrupa ile güneybatı Asya’da yaygın olarak bulunan bir bitki grubudur.
Birçok organik asit içermesinin yanı sıra, vitaminler (C, A, B1 ve B2) ve mikroelementler (potasyum, kalsiyum, sodyum, fosfor, magnezyum, demir, iyot, pektinler) açısından da zengin bir kaynaktır.
Olgun kızılcık meyvesinin zengin fitokimyasal yapısının, birçok hastalığın yanı sıra mesane ve böbrek hastalıklarında da faydalı etkileri olduğu gösterilmiştir. İçerisinde bulunan aktosiyanin ve polifenoller sayesinde, insülin direnci, kardiyovasküler hastalıklar, çeşitli kanserler ve mesane hastalıkları üzerine olumlu etkileri kanıtlanmıştır.
Taze meyve olarak ya da kurutulmuş halde tüketilebilen kızılcık, bin yılı aşkın süredir geleneksel tıpta kullanılmaktadır. İçerdiği farklı moleküller, antimikrobiyal, antidiyareik, antidiyabetik, antiaterosklerotik, hipolipidemik, antioksidan, antiinflamatuar özellikler taşımaktadır. Kanser hücreleri üzerinde sitotoksik (hücre öldürücü) etkisi gösterilmiştir.
Yapılan farklı çalışmalarda, kızılcığın idrar yolu enfeksiyonunun temel sorumlusu olan E.Coli başta olmak üzere 13 farklı patojen üzerinde antimikrobik etki gösterdiği ortaya konulmuştur. Kızılcığın yapısında bulunan siyanidin 3-O-galaktozid ve pelargonidin 3-O-galaktozid bu etkiyi sağlayan temel antosiyanin molekülleri olarak gösterilmiştir. Bu iki molekülün diğer meyvelerdense kızılcıkta daha yüksek konsantrasyonlarda bulunması, kızılcığın antimikrobiyal etkisinin fazla olmasını sağlamaktadır. Ayrıca kızılcıkta bulunan flavonoidler, flavonoller, fenolik asitler ve tanin de kızılcığın bu etkisini güçlendirmektedir.
Kızılcık tüketimi, idrar asit seviyesini arttırarak da idrar yolu enfeksiyonlarının tekrar etmesini önlemektedir. Aynı zamanda kızılcıkta bulunan antosiyaninlerden olan Proantosiyanin (PAC) bileşenlerinin idrar yolu enfeksiyonlarının en yaygın nedeni olan E.coli’yi seçici olarak yok ettiği kanıtlanmıştır.
Kızılcık, antimikrobiyal özelliği ile idrar yolları sağlığı açısından tüketilmesi gereken en önemli meyvelerden biridir. Antioksidan aktivitesi, karaciğer, böbrek ve kalp üzerinde gösterilmiş koruyucu etkileri ile de vücuda ek katkı sağlar.
Bu bilgiler ışığında günde 1 avuç kızılcık meyvesi ya da 2 bardak kızılcık suyu tüketilmesini tavsiye ediyoruz.
TOBB ETÜ HASTANESİ
DİYETİSYEN ÇİĞDEM BÖLÜK